Altın madenleriyle ünlü bir şehrimiz Bayburt. Bir diğer kentimiz Erzincan. İliç ilçesindeki bir madenden hala altın madeni çıkarılmaktadır. Bayburt’a bağlı Siber yani günümüzde ki adıyla İspir altın madeniyle ünlüdür. Bugün Erzurum’a bağlı bir ilçedir ve 1881’li yıllarda buralardaki altın madenleri çok eski zamanlardan beri işletilmekteymiş. Helenistik dönemden beridir işletilen bu bölgede ki kabala altın madenlerinin Büyük İskender’in bile iştahını kabarttığı söylenir.
Bölgede birçok altın, gümüş, bakır, demir madeni yatakları bulunmaktadır ancak bunlar az işletilmiştir. Madenler 2023 yılıyla çıkarılmayı bekliyor olacak. Bayburt kalesi çok ünlü bir yerdi. Bayburt ‘ta hem Vahan Şen hem Varzıhan şehirlerinin harabeleri vardır. Çoruh nehrinden keresteleri birbirine bağlayan köylüler suya bıraktıkları kerestelerini buradan suyun hızlı akışı vasıtasıyla Karadeniz’e taşıyorlardı ve oradan satışa sunuyorlardı.
Niv köyünden Kağdik köyüne kadar yer altından bir buçuk saat süren bir yol vardı. Yer altından bu denli uzak bir yolu yapmak kullanmak. Ve o günkü teknoloji bu günü geride bırakmış. Demek ki Bayburtlular yıllarca evvel tünel yapıp bir buçuk saatlik yürüme mesafesini yerin altından kazıp tünel yaparak halletmişler. Biz de bugün şu kadar uzunluğunda tünel yaptık diye övünüyoruz.
Bayburt’a ilk gidişimizde Masat köyünde her yıl yapılan Dede Korkut şenliklerine katılmıştık. Masat akarsuyun yanına kurulmuş şirin tarihi bir köy.
Merkeze yakın Kan köyünde hokkuru çorbası içtik.
Öğlen yemeğinde Keleverek köyünde lor dolmalarını da afiyetle yedik. Nefis taze tereyağı kokusuyla Evelik yaprağına sarılmış çökelekten yapılan Bayburt’un ünlü yemeklerinden biridir lor dolması. Camiye dönüştürülen kilise yapısı da ben buradayım diyordu mimari duruşuyla.Gece Hacıoğlu köyünde köyün yerlilerinden olan ve ünlü Kumkapı balıkçılarından bir arkadaşımızla yeşillik arazide yaktıkları tezek ateşinde pişirdikleri patatesleri tuz ve peynirle ağzımız yanarak yedik.
Doğunun büyük bir kısmı kartool derler patatese. Almanca kartoof. Rusçada buna yakın bir adı var.
Semaverlerde kaynayan çayları içerken konuşulan hep memleket meselesi. Hiç şiir, doğa, edebiyat, sanat, folklor, müzik, estetik yok. Ana problem yönetimin aksaklıkları. Bütün Türkiye coğrafyasında konuşulan bu. Rakı masalarında, özel muhabbetlerde, toplantılarda, dost meclislerinde, düğünlerde, cenazelerde, camilerde hep konuşulan aynı. Ne gariptir ki buna rağmen hiç bir şey değişmiyor. Kimse bu alttan altta kaynamaya kulak vermiyor. Sonunda arada bir kaynayan kazan taşıyor.
Asker, askeri darbe, onlardan edindiği alışkanlıkla siviller de sivil darbeler yapıyor. Herkesin sevdası şunun üzerinde yoğunlaşıyor Türkiye’yi kurtarmak. solcular, ülkücüler, devrimciler, İslamcılar, Müslümanlar, vatanseverler ama bir türlü kurtaramıyorlar.
Kocaman Bayburt ifadesinin pekte haksız olmadığını düşünmeye başladım, Bayburt’u yakından görünce.
Bayburt il olmadan önce bir adam şehirde bir adres soruyor, sorduğu adam da hemen şu karşıda diyerek adresi parmağıyla gösteriyor. Derken Bayburt il oluyor. Aradan zaman geçmiş tesadüf eseri aynı adam yine bir adres soruyor. Sorduğu da aynı adam. Şu adres neresi deyince Bayburtlu koltuklarını kabartarak ne bileyim hemşerim koca Bayburt diyor.
Bayburt’ta daha önce yoğun bir şekilde Ermeni nüfusu yaşamış. Biz çok şeyi Ermenilerden öğrenmişiz anlaşılan. Şimdide öğrenmeye devam ediyoruz. Ermeni ustaları iyi duvarcı, demirci, bakırcı, marangozdur.
Bizim köydeki evlerimizin hala bugünde yaşayan çatı kalaslarında oymalarla işlenmiş ağaçlarda durmaktadır. Ermeniler Bayburt’ta altın madenlerinde çalışıyorlardı. Bakır işlemeleri yapıyorlardı. Gümüş paralar imal ediyorlardı.
Bu açıdan bakınca aslında Bayburt şakalaştığımız büyüklüğe sahipmiş.
Bayburt’un kuruluşu kurtuluşu geçmişi tarihi de tez hazırlayan üniversiteli çocuklara kalsın. 
