ULAŞTIRMA, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Yunan adalarına sefer yapan Türk bayraklı ticari yatların liman çıkışlarını bugünden itibaren yasakladı. Düzenli sefer yapan yolcu gemilerinin de 12 Ekim'den itibaren Yunanistan karasularına sefer yapmaları yasaklanırken, liman çıkışlarına izin verilmeyeceği belirtildi. Denizciler, bu karardan rahatsız olurken, kararın gözden geçirilmesini istedi.

Son aylarda Kos ve Rodos Limanları'na sefer yapan Türk bayraklı 6 gemi ve 5 turistik ticari yatın, Paris Memorandumu (Paris MoU) kapsamında yapılan denetimler sonucu tutuklanmasıyla birlikte, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı önlem amaçlı karar aldı. Bu kapsamda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Türk bayraklı ticari yatların 25 Eylül 2017'den, düzenli sefer yapan yolcu gemilerinin ise 12 Ekim 2017 tarihinden itibaren, Yunanistan karasularına sefer yapmasını yasakladı. 

Bakanlık tarafından, Bölge Liman Başkanlıkları'na gönderilen yazıda, Türk bayraklı ticari yatların 25 Eylül 2017 tarihinden itibaren liman çıkışlarına izin verilmemesi gerektiği ifade edilirken, düzenli sefer yapan yolcu gemilerinin ise 12 Ekim 2017'den itibaren liman çıkışlarına izin verilmeyeceği ve vatandaşların mağdur edilmemesi için bilet satışlarının bu tarihten itibaren yapılmaması gerektiği belirtildi.

Karardan en çok etkilenecek yerlerin başında gelen Muğla'nın Bodrum ve Marmaris, Aydın'ın Kuşadası, İzmir'in Dikili ve Balıkesir'in Ayvalık ilçesi'nde, denizciler, kararın tekrar gözden geçirilmesini istedi. Liman başkanları da dün (pazartesi) Ankara'da konuyla igili düzenlenen geniş kapsamlı toplantıya katıldı.

Bakanlığın kararını değerlendiren Bodrum Denizciler Derneği Başkanı Mustafa Demiröz, Bodrum ve Marmaris gibi kıyı kentlerimizde üretilen ve tamamen Ege'nin mimari özelliklerini yansıtan gulet ve ahşap yatlara gemi muamelesi yapan Yunan makamlarının işin dozunu iyice kaçırdığını söyledi. Yunan makamlarının denetlenmemesi gereken yatları bile denetime tabi tutmaya başladığına dikkati çeken Demiröz, şöyle dedi:

"12 metrelik tekneye, gemi muamelesi yaparsanız, sıkıntıyı aşamazsınız ve eksik belge bulursunuz. Yunan adalarının önemli bölümü şu anda Türkiye'den besleniyor. Türk yetkililerinin böyle bir karar almaya yönelmesi sadece Türk denizciler, yat şirketleri için değil Yunan adalarında yaşayan esnafı da zor durumda bırakacak. Böyle bir kararın alınmasından önce yapılacak farklı şeyler olabilirdi. Konuyu çözümsüzlükten çok çözebilecek seviyeye taşımak gerekir. 

Yunan makamları, Uluslararası Gemi Taşımacılığı Yönetmeliği'ni bizim yatlara uygularken, bu şartların uymayacağını zaten biliyor. Biz de bu konuyu biliyoruz. O zaman yapacağımız şey, bizim yatları uluslararası taşımacılığı uygun hale getirecek yeni düzenlemelerin yapılması veya bizim yatlarımızın bu yönetmelikten muaf tutulmasını sağlamak olmalı. Bu da karşılıklı tepkiler, yasaklamalarla değil diyalog yoluyla yapılabilir. Alınan bu kararın ve Yunan tarafının sert tutumunun çok uzun süreceğini sanmıyorum."

Türk yatlarının uluslararası yolcu taşıma yönetmeliğindeki en iyi ve uygun şartlara sahip 'Beyaz Bayrak' sınıfında olduğuna dikketi çeken Demiröz, şöyle konuştu:

"Şimdi 11 yat ve gemimiz Yunan makamları tarafından tutuklandı. Eğer bir yat veya gemimiz daha tutuklanırsa deniz taşımacılığında kaliteyi simgeleyen beyaz bayraktan 'Gri Bayrağa' düşmüş olacağız. Sonra da siyah bayrak geliyor, ilgili bakanlık bunları göz önüne alıyor."

Bodrum Feribot İşletmeleri Limited Şirketi Genel Müdürü Metin Önder ise 12 Ekim'den itibaren adalar arasında yolcu taşıyan feribot ve ticari gemilerin Yunan adalarına gidişinin yasaklanacağını öğrendiklerini söyledi. Önder, şöyle dedi:

"Tabii ki, bu karar tartışılır. Çünkü, Yunan sahil güvenliğinin cezalandırdığı yatların büyük bölümü Bodrum tersanelerinde yapılan yatlar, yani yöresel tipik yatlar. Gemi vasfı taşıması zaten mümkün değil. Ancak feribotlara da aynı yasağın getirilmesi kış aylarında Yunan adalarına sefer yapan ve sayıları ciddi oranda artan şirketleri sıkıntıya sokar. Bu kararın bir kez daha gözden geçirileceğine inanıyoruz."

Bodrum Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu üyesi Arif Yılmaz ise bu durumun sadece bu yıl değil geçtiğimiz yıllarında sorunu olduğunu vurgulayıp, şöyle konuştu:

"Ancak, şimdi patlak verdi. Yunan makamlarının gemi diye gösterdiği 15-30 metre arasındaki yatlarda yapılan aramalarda tabii ki Gemi Yönetmeliği belgesi bulunması mümkün değil. Bu konuda bizim de eksiklerimiz olabilir. Uluslararası sulara çıkacak tüm yatlarımızın belgelerinin tam olması gerekir. Şu an iki ülke arasında denizde yaşanan bir kaos var gibi görülse de Türk ve Yunan denizcilerin sağduyu ile hareket edip, bu krizin kısa zamanda aşılacağına inanıyorum."

Yunan adalarına sefer yapan Türk bayraklı ticari yatların ve düzenli sefer yapan yolcu gemilerinin liman çıkışlarının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yasaklanması, İzmir'in Çeşme İlçesi ile Yunanistan'ın Sakız Adası ve Muğla'nın Marmaris İlçesi ile Rodos Adası arasında yolcu taşımacılığı yapan şirketleri endişelendirdi.

Çeşme - Sakız Adası arasında taşımacılık yapan Turyol Şirketi'nin Yönetim Kurulu üyesi Kadir İnandı, yasaklama kararı haberleri üzerine bir açıklama yaparak, iki ülkenin bir araya gelip, ikili anlaşma ile sorunu çözeceğine inandığını ifade etti. Gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten İnandı, "Yetkililerden tarafımıza ulaştırılacak resmi yazıyı bekliyoruz. Resmi yazı geldikten sonra inceleyerek gerekli kararı alacağız. Umuyoruz ki her iki ülke yetkilileri bir araya gelerek sorunu çözecek adımları kısa zamanda atarlar. Ticaretin kesintiye uğraması her iki ülke için de iyi olmayacaktır" diye konuştu.

"Sabahtan beri santrallerimiz kitlendi. Bize resmi tebligat yapılmadığı için bizler de zor durumda kaldık. Uluslararası seyahat düzenliyoruz. İnternet gazetesinde çıkan habere dayanarak sefer iptal edemeyiz. Eğer devlet o şekilde uygun görmüşse biz de gereğini yaparız. Bu durumdan etkilenmez miyiz? Elbetteki, etkileniriz ancak yaz aylarına göre daha az etkileniriz. Şu an düşük sezondayız. Fazla yolcu yok. Seferleri durdurma, bazı sıkıntıların düzelmesine fayda sağlayacaksa bilemem. Bu konuda yorum yapamayacağım. Sefer durdurmanın ne kadar süreceği de çok önemli. Önümüzde 29 Ekim programı vardı o etkilenecek. Daha sonra yılbaşı programı vardı, o da etkilenecek. O nedenle endişeliyiz."

Ulusoy Deniz Yolları İşletmeleri Ege Bölge Müdürü Can Özgen de Türki ticari gemilerinin en az 12 yıldır 'Beyaz Bayrak' listesinde bulunduğunu ve bunun da iftihar edilecek bir durum olduğunu vurgulayıp, "Türk denizciliğinde uzun süre böyle beyaz listede bulunmamıştık. Denizcilik denetlemelerinde, her tutuklanan gemide puan kaybediyoruz. Bu puan kaybetmeler çoğaldıkça, Beyaz Bayrak listesinden Gri Bayrak listesine gidilmeye başlanıyor. Bu da iyi bir şey değil. Hiçbir devletin armatörleri gri listeye girmek istemez.

Gri listeye giren ülkenin bayrağını taşıyan gemiler, dünyanın neresine giderlerse gitsinler, orada daha çok kontrole tabi tutulurlar. Çeşme Sakız Adası arasında her geçen yıl artan bir yolcu kapasitesi var. Biz de bundan iftihar ediyoruz. Turizmden geçimini sağlayan Yunanlılar ve Çeşme'deki turizmciler, bu trafikten çok memnunlar. Ama bu alınan karardan hepsi etkilenecek. Gemilerin noksanlıkları olabilir. O noksanlıkları gidermek kaydıyla, gemiler salınabilir. Tutuklama gerektirmeyen durumlar da var. Tutuklamadan gemilerin eksiklerini gidertip, gitmelerine müsaade edilebilir. O zaman bu sıkıntılar yaşanmaz" dedi.

Bakanlık tarafından alınan kararı 'ilginç' ve 'yanlış' olarak niteleyen Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Marmaris Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Ali Kırlı ise "Bu karar, iki ülke arasındaki ekonomik ve siyasi durumun gerilmesine neden olacaktır. Kıyı ticareti yapan yatlar ve çeşitli işletmelerin borçları mevcut. Bu yasak ile ticari faaliyetleri son bulacak ve borçlarını ödeyemediği takdirde çok sayıda iflas arka arkaya gelecektir. İki ülke için turizmden ciddi kazanç sağlanmaktadır. Yunanistan'dan Ege kıyılarına ve Türkiye'den Yunanistan adalarına çok sayıda turist karşılıklı gidip, geliyor. Hükümet acil olarak yeniden düşünmeli ve bu karardan vazgeçmelidir. Bu yanlış karardan dönülmesi için TÜRSAB ve Deniz Ticaret Odası gibi çeşitli oda ve sivil toplum kuruluşları, Bakanlık'la görüşmelerini acil olarak başlatmalıdır" diye konuştu.

Marmaris Deniz Ticaret Odası Başkanı Hasan Mengi, ilerleyen dönemlerde daha büyük sorun olmaması için Türkiye adına gelinen noktayı korumak amacıyla Bakanlık tarafından böyle bir karar alındığını söyledi. Mengi, "Özellikle, son aylarda Yunan adalarına sefer yapan Türk bayraklı ticari yatların Paris Memorandumu (Paris MoU) kapsamında yapılan denetimler sonucu tutuklanmasıyla birlikte, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın almış olduğu bir karardır. 

Türk bayraklı ticari yatlar bugünden itibaren düzenli sefer yapan yolcu gemilerinin ise 12 Ekim 2017 tarihinden itibaren, liman çıkışlarına izin verilmeyeceğine dair karar henüz odamıza yazılı olarak ulaşmamakla birlikte, liman başkanlıklarımıza giden talimat doğrultusunda çıkışlar yasaklanmıştır. Sezon içerisinde bu sorunu 1-2 kez daha yaşamakla birlikte karşılıklı görüşmelerle sorun basına yansımadan çözülmüştü. 

Yunanistan Hükümeti'nin Türk bayraklı teknelere denetimini artırması nedeniyle, ileride daha büyük sorunlarla karşılaşmamak için ülkemiz adına gelinen noktayı korumak adına bir tedbir olduğunu düşünmüyorum. Üyelerimizin ve ticari yat sahiplerimizin mağdur olmaması, denizcilik sektörümüzün zarar görmemesi için konunun kısa sürede olumlu yönde çözülmesi için görüşmelerimiz devam edecektir" dedi.

Güney Ege Turistik Otelciler Birliği (GETOB) Başkanı Bülent Bülbüloğlu da Yunan hükümetinin rekabeti kötüye kullandığını belirterek "Muğla'nın turistik ilçelerinden Yunan adalarına çok sayıda Türk ve yabancı turist taşınıyor. Yunanlılar'dan art niyetli bir uygulama söz konusu. 24 metre ve altı ticari veya özel yatlar durduruluyor. 24 metre üzeri ticari ve özel yatlarda sorun yok. Önümüzdeki günlerde, Hükümet'ten bir heyet görüşmek için gidecek. Masada olumlu kararlar alınacağına inanıyorum" diye konuştu.