banner55

Yücel: Elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar enflasyonun çok üzerinde

Yücel: Elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar enflasyonun çok üzerinde

Yavuz ERCAN
Yavuz ERCAN
08 Ağustos 2018 Çarşamba 18:18
 Yücel: Elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar enflasyonun çok üzerinde


Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şube Gebze İlçe Temsilciliği Yürütme Kurulu Başkanı Sinan Yücel, elektrik ve doğalgaz zamları hakkında basın açıklaması yaptı.

Merkez Bankası'nın yıllık enflasyon hedefini yüzde 13.4 olarak açıkladığı gün, doğalgaz ve elektrik fiyatlarına enflasyon hedefini yalanlayan zamlar yapıldı.

Gelen zam oranlarına baktığımızda;
BOTAŞ'ın sattığı doğalgaz fiyatlarına;

 Nisan 2018 ayında yapılmış son zamdan sonraki fiyatlara göre:

- Küçük Serbest tüketicilerin proses amaçlı tüketim fiyatlarına %9, Büyük Serbest tüketicilerin proses amaçlı tüketim fiyatlarına %14 ve Elektrik Üretim amaçlı tüketim fiyatlarına ise %49,52, 

Aralık 2017 fiyatlarına göre gelen artışlar;
-Küçük Serbest tüketicilerin proses amaçlı tüketim fiyatlarına %9, Büyük Serbest tüketicilerin proses amaçlı tüketim fiyatlarına %42,1 ve Elektrik Üretim amaçlı tüketim fiyatlarına %71,8, 
 
Doğalgaz fiyatlarına yapılan bu fahiş zam ile birlikte önümüzdeki günlerde elektriğe birden çok kez ve daha yüksek oranda zam yapılmak zorunda kalınacağı açıktır.

2017 yılı itibariyle tüketilen 53 milyar m3 doğalgazın % 36 ‘sının (19 milyar m3) elektrik üretiminde kullanıldığı ve 2018 yılı verilerine göre mevcut elektrik enerjisi kurulu gücünün % 26‘sının doğalgaza dayalı santraller olduğu düşünülecek olursa açıklanan bu zamlarla kalınmayacağı, elektriğe ileride daha yüksek oranda zam yapılacağı anlaşılmaktadır. 

Ayrıca BOTAŞ’ın sattığı gazın ödemesini artık dolar olarak alacağı, 
bu fiyatlarda baz alınan dolar fiyatının 4,86 TL. olarak alındığı ve sonraki ödemelerde, Merkez Bankasının işlemin yapıldığı günkü dolar satış kurunun baz alınacağı belirtilmektedir. Bugün, bu açıklamadan bir hafta geçtiği ve dolar kurunun serbest piyasada 5,2981 TL.’yi yani bir haftadaki artışının %9’u bulduğu göz önüne alındığında, tüketicileri ve ülkeyi nasıl bir kaosun beklediği daha açık belli olmaktadır. 

Elektrik fiyatlarına baktığımızda;
Yeni zamla birlikte elektrik fiyatlarında konutlar için, bu yılki artış yüzde 22`yi bulurken, Ticarethanelerde %27,1’i, Sanayide ise %26,7’i bulmuş oldu. 
24 Haziran seçimlerinin ardından geçilen "Türk Tipi Başkanlık Sistemi" yle tüm kamu kurumlarını bir taraftan dağıtıp bir taraftan da yetkileri tekelleştiren yapılaşma elektrik fiyat sistemini de vurdu. Yüksek Planlama Kurulu`nun 14 Şubat 2008 tarihli kararı kapsamında 10 yıldır uygulanan ve otomatik fiyatlandırma mekanizması olarak bilinen "Maliyet Bazlı Fiyatlandırma" nın dışına çıkılarak, 3 aylık dönem beklenmeden elektriğe zam yapılmıştır. 
1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinden itibaren geçerli olmak üzere çeyrek dönemler halinde yapılan elektrik fiyatları ayarlaması, 1 Ağustos`tan geçerli olmak üzere yapılan elektrik zammıyla fiilen ortadan kalktı.
1 Temmuz 2018`de elektrik fiyatları değiştirilmezken, 1 Ağustos`tan itibaren geçerli olmak üzere ikinci mükerrer Resmi Gazete`de yayımlanan EPDK kararıyla, vergi-fon ve kesintiler hariç olmak üzere elektrik fiyatlarına farklı abone gruplarına göre değişen yüzde 9 ile 15 arasında zamlar yapıldı. 

Konutların kullandığı elektrik için;
- "Çıplak enerji bedeli ve perakende hizmet bedelini" kapsayan perakende enerji bedeli kalemine yüzde 9.25;
- "İletim hizmet bedeli, dağıtım hizmet bedeli ile kayıp ve kaçak tüketim bedelini" kapsayan dağıtım bedeli kalemine yüzde 8.5 olmak üzere, fon, vergiler ve kesintiler hariç toplam yüzde 9 zam yapılmış oldu.
1 Ağustos`tan itibaren geçerli olan bu zamla birlikte konut kullanıcıları Aralık 2017`de 33.18 kuruşa aldıkları 1 kilovat saat elektrik için 40.46 kuruş ödemek zorunda kalacaklar. Böylece 230 kilovat saatlik asgari tüketim için 4 kişilik bir ailenin aylık ödemesi gereken elektrik faturası da 94.75 liradan yüzde 22 artışla 115.62 kuruşa çıktı.

Alçak gerilimden elektrik alan aboneler içinde yılbaşından itibaren en yüksek elektrik zammı; tarımsal sulama tarifesinde gerçekleştirildi. Bugünden itibaren geçerli olan yüzde 13.9`luk zamla birlikte çiftçiler bu yıl elektriği yüzde 27.2 zamlı kullanacaklar. Tarımsal sulamaların arttığı dönemde yapılan zam tarımsal üretimi olumsuz etkileyeceği gibi temel besin maddelerinde de enflasyonu artırıcı bir etki yapacak.

Sanayi aboneleri için yüzde 14`lük zamla yılbaşından itibaren kümülatif olarak yapılan elektrik fiyat artışı yüzde 26.7`ye ulaşmış oldu. EPDK kararıyla 1 Nisan 2018`den itibaren uygulanmaya başlanan son kaynak tedarik tarifesiyle büyük sanayi kuruluşlarının elektrik fiyatlarına da zaten yüksek oranlı zamlar, aylık olarak yansıtılır hale getirilmişti. Ticarethanelerde 1 Ağustos`tan geçerli yüzde 13.9`luk artışla, 2017 yılsonuna göre yapılan zam oranı yüzde 27.1`e tırmandı.

Tarife grupları içinde en yüksek zam; görevli tedarik şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcılarına yapıldı. Bu gruba Ağustos 2018`den itibaren geçerli yüzde 15.9 oranında yapılan zamla yılbaşından itibaren gerçekleşen elektrik fiyat artışı yüzde 29`u aştı.

Başkanlık yapılanmasıyla TETAŞ lağvedilip EÜAŞ`a devrolurken, kayıp ve kaçak enerji tüketimleri ile genel aydınlatma tüketimlerini karşılamak üzere dağıtım şirketlerinin TETAŞ yerine artık EÜAŞ`tan satın almak zorunda oldukları elektrik fiyatları da yine Resmi Gazete`nin ikinci mükerrer sayısında yayımlanan EPDK kararıyla zamlandırıldı. Devlet bütçesinden karşılanan genel aydınlatma giderlerine seçimler öncesinde TETAŞ üzerinden sağlanan "gizli sübvansiyon" 1 Ağustos 2018 itibarıyla kaldırıldı.

Doğalgaz ve elektrik fiyatlarında yaşanan bu gelişmeler, yıllardır sürdürülen dışa bağımlı enerji politikalarının sonucudur. Cari açık üzerinde de büyük etkisi olan enerji ithalatı kapsamında kurdaki yükselmeler, seçim sonrasında zam yağmuru olarak fiyatlara yansıtılmaktadır. Enerjinin sanayinin ana girdisi olduğu dikkate alındığında ülke ekonomisi büyük bir açmaza sokulmuş bulunmaktadır. 

Ülkemizde elektrik üretimi ve dağıtımında çok önemli görevleri olan TEK ve EİEİ gibi kurumları kapatarak, parçalayıp özelleştiren, yerli kaynaklardan elektrik üreten termik santrallerin yerine ithal kömür ve doğalgaz gibi ithal kaynaklardan daha pahalı elektrik üreten santralleri teşvik eden, yenilenebilir enerji kaynaklarının önündeki engelleri kaldırmayan; elektrik üreten barajları ve kömürlü termik santralleri özelleştirerek satan, ithal kömürle elektrik üreten termik santralleri teşvik eden, 4628 sayılı yasa kapsamındaki nehir santrallerini (HES)  doğru düzgün planlayamayan, 1 MW`lık HES`ler için doğayı tahrip etmekten kaçınmayan ve bunların uzunca bir süre kontrolsüz – denetimsiz inşa edilmelerine sebep olanlar sıkışınca zam yapmaktan başka bir çözüm üretemezler.

Elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımı tamamen özelleştirilmiş ve serbestleştirilmiştir. Enerji üretimi ve tüketimini yönetemeyenler, kamunun enerji yatırımı yapmasını yasaklayanlar, ısrarla ithal kaynaklardan pahalı elektrik üretme tercihini uygulayanlar, yerli kaynaklarla geliştirilmesi gereken projelerden vazgeçenler ve yeni ve yenilenebilir enerji üretimi önündeki engelleri kaldırmayanlar işin kolayına kaçarak zam yapmaya devam edeceklerdir. 

Bu tercihler ülkeyi karanlığa ve sanayi üretiminde gerilemeye, iğneden ipliğe her şeye zam yapmaya zorlayacaktır. İnsanların günlük ihtiyaçlarını karşılamalarını doğrudan etkileyecek bu zamlar, günümüzde temel insan hakları kapsamında sayılan enerji kullanım hakkını da büyük ölçüde kısıtlayacaktır.

Bu olumsuz gidişi durdurmak, ancak elektrik üretiminde öncelik ve ağırlığın dışa bağımlılığı artıran, ithalat faturasını yükselten doğalgaz ve ithal kömüre değil, yerli ve yenilenebilir kaynaklara verilmesi, elektrik ve doğalgazdaki KDV ve ÖTV oranlarının düşürülmesi, kayıp kaçak oranının azaltılması, verimliliğin arttırılması ve belli bir oranın altında doğalgaz ve elektrik tüketiminin halka ücretsiz arz edilmesi ile mümkün olacaktır. 


Son Güncelleme: 08.08.2018 18:22
Yorumlar

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol

banner51

banner34

banner38

banner57

banner33

banner37