banner55

Tarhan: Yandaşa borçta, vergide ve cezada kolaylık 

46 Maddelik Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM gündemine geldi.

Yavuz ERCAN
Yavuz ERCAN
13 Ekim 2020 Salı 16:45
Tarhan: Yandaşa borçta, vergide ve cezada kolaylık 

46 Maddelik Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM gündemine geldi. Bu hafta Sanayi, Enerji ve Teknoloji Komisyonunda görüşülmeye başlanacak olan teklif bir dizi sorunu içerisinde barındırıyor. 

Kanun metnini değerlendiren CHP Kocaeli Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Tahsin Tarhan şunları söyledi: 

Bu kanun teklifinde halkın gerçek sorunlarına değinilmiyor. Esnaf, emekli ve ücretli kesim ayın sonunu getiremezken AKP’li vekiller tarafından gündeme alınan teklifin yegane amacı yandaş maden, doğalgaz ve elektrik şirketlerine yeni ayrıcalıklar tanımak. Özellikle maden ruhsatları, doğalgaz kullanımı, YEKDEM ve kayıp-kaçakla ilgili hükümlerde açıkça kamu yararına aykırı bir anlayış var.

YANDAŞA BORÇTA, VERGİDE VE CEZADA KOLAYLIK 

Teklifin Maden Kanunu'nda yaptığı değişikler oldukça dikkat çekici. Öncelikle devlet ve devlete bağlı iştiraklerin doğalgaz üretimiyle ilgili yurt dışında kurdukları şirketlerin Türkiye’deki şirketlere varlık devrinde KDV gibi vergiler kaldırılıyor. 
Devleti ciddi bir vergi kaybıyla başbaşa bırakacak bu düzenleme ihtimalki Karadeniz’de bulunan doğalgazın değerlendirilmesiyle ilgili. İktidar kendi hayalleri için kamunun vergi gelirini feda ediyor.

Maden Kanunu'nda yapılan bir diğer önemli değişiklik ruhsat bedellerini ödemeyen şirketlere yönelik. Mevcut kanun hükümlerine göre Ocak ayında ödenmesi gerek ruhsat bedeli ödenmezse, bu tutar Haziran ayında iki kat şeklinde ödeniyor. Ayrıca vadesi geçmiş borcu olan şirketler madencilik sektöründe yeni girişim, devri, ihale işine girişemiyor. 
Bu iki kuraldan ilki kesin bir şekilde kaldırılıyor. Devlete olan borcunu ödemeyen şirket için alınan tek tedbir gecikme zammı. Ayrıca vadesi geçmiş borcu olan şirketler üzerindeki yeni işlem yasağı gevşetiliyor. Bu değişikliklerin tek bir anlamı var, devlete borç takan şirketler üzerindeki yaptırımlar azaltılıyor. Bir anlamda ödüllendiriliyor bu şirketler.  

BAKAN ONAYIYLA RUHSATSIZ ÇALIŞMA İZNİ 

Kanundaki son can alıcı değişiklik ise ruhsatsız çalışma ve taşeronleşmeyle ilgili. Kanun metnini okuduğunuzda gözlerinize inanamıyorsunuz. Çünkü yapılan değişiklikle ruhsat süresi sona eren şirketler Bakan onayıyla 1 yıl kadar daha faaliyette bulunabilecek. 

Böyle bir şey olabilir mi? Şirketlerin bu kuralı suiistimal edeceği, Bakanlığın ise özellikle iktidara yakın şirketler bakımından getirilen düzenlemeyi yaygınlaştıracağı açık. Özellikle Kazdağları ve Cerrahtepe’de bu hüküm çerçevesinde halkla karşı karşıya gelen şirketlerin işlerini kolaylaştırmak mümkün. Kanunun en ürkütücü maddesi ise taşeronlarla ilgili olan 4 üncü madde. 

Sanki taşeron maden şirketleri, ihmal nedeniyle binlerce işçi kardeşimizin ölmesine ve sakat kalmasına yol açmamış gibi bu işletmelerin üzerindeki denetim daha da gevşetiliyor. Teklif bu haliyle yasallaşırsa rödovans sözleşmesiyle iş yapan firmalar ÇED raporu ve işyeri açma ruhsatlarını yenilemek zorunda kalmayacak. Şunu anlıyoruz bu değişikten. Zaten denetimler kağıt üstünde yapılıyordu. Artık hiç yapılmayacak.

İŞİ UCUZA GETİRME KOLAYCILIĞI 

Doğalgaz piyasasıyla ilgili değişiklerin Maden Kanunu'ndan aşağı kalır yanı yok. Yürürlüğe girdiği 2003 yılından beri 190 defa değişen Kamu İhale Kanunu bu sefer de doğalgaz için değiştiriyor. Her türlü doğalgaz ithalatı kanun hükümlerinden istisna tutuluyor mesela. Ayrıca TPAO’nun sahip olduğu ihale kanundan bağışık iş yapma imtiyazı BOTAŞ’ı da kapsayacak şekilde genişletiyor.

Yeni Kanun Teklifi aracılığıyla şirketlerin kar marjını yükseltmek için elinden geleni yapmış kamu otoritesi. Mesela yeni bir bölgeye doğalgaz gelmesini isteyen belediye, doğalgaz şebeke yatırımlarını üstlenecek. Şirket her hangi bir sorumluluk altına girmeden satıştan kolaylıkla kar edebilecek. Dahası yerli doğalgaz iletişim şebekesi yerine doğrudan dağıtım şebekesine verilecek. 

En vahim değişikliğe göre ise sıvılaştırılmış ve sıkılaştırılmış doğalgazın tankerlerle taşınması mümkün hale gelecek. Bu çok tehlikeli bir değişiklik. Boru hattı döşemek yerine tankerlerle doğalgaz taşımak belki süreci hızlandıracaktır. Ama bu değişiklik karayollarında ciddi bir tehlikeyi de beraberinde getirecek. Şüphesiz ki kentlerimizin tamamına doğalgaz gitmeli. Ama bunun yolu yolları patlamaya hazır tankerlerin yoğun trafiğine açmak olmamalı.

ELEKTRİK BİLDİĞİNİZ GİBİ DOLARLA ÖDEME VE KAYIP-KAÇAK ADELETSİZLİĞİ 

Teklifin en olumlu yanı YEKDEM, yani yenilebilir enerji desteklerinin Türk Lirası olarak ödenebilme imkanı. Ancak Türk lirasının sadece adı var. İşler yine ABD doları üzerinden yürüyecek. Çünkü dolar endeksli destekleme cetveli 10 yıl kadar daha yürürlükte kalacak. Doların sürekli bir şekilde yükseldiği bir ülkede dolarla desteklemenin hala terk edilmemiş olması manidar. 

2013’de başlatılan bir ulusal tarife mekanizması var bildiğiniz üzere. Bu model vatandaşların tanımadığı insanların kayıp kaçak bedellerini ödemesine yol açıyor. İktidar pek çok alanda başarısız olduğu gibi bu konuda da beklentileri karşılayamadı. 

Kayıp-kaçak oranları bir türlü istenilen seviyeye çekilemedi. Faturayı tüm toplum olarak birlikte ödüyoruz. Ulusal tarife 5 yıl daha devam ediyor teklife göre. Demek ki adaletsizlik de devam edecek.

Yorumlar

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol

banner51

banner34

banner38

banner57

banner33

banner37