Sonbahar ve kış mevsimlerinde artış gösteren ani kusma ve ishal şikayetlerinin sebebi Norovirüs enfeksiyonu olabilir. Toplu yaşam alanlarında kolayca yayılabilen bu virüs, özellikle okullar, yaşlı bakım merkezleri, işyerleri ve hastanelerde hızla bulaşabilir.
Norovirüs, çevre koşullarına dayanıklı yapısı ile yüzeylerde günlerce canlı kalabilmekte, sadece temas yoluyla dahi enfekte edebilmektedir.
Batıgöz Balçova Cerrahi Tıp Merkezi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Füsun Topçugil,
“Norovirüs çok küçük miktarda bile bulaşabilen, yüksek derecede dayanıklı bir virüstür. En dikkat çeken bulaşma yolu kirli ellerdir.” dedi.
NOROVİRÜS NEDİR?
Norovirüs, mide ve bağırsak sistemini etkileyen, ani başlayan gastroenterit tablosuna neden olan bir virüs grubudur. Enfeksiyon mide bulantısı, kusma, ishal ve karın krampı ile seyreder. Halk arasında kusma hastalığı olarak da bilinir.
Enfeksiyonun tipik özellikleri:
- Belirtiler temas sonrası 12–48 saat içinde ortaya çıkabilir.
- Hastalık genellikle 2–3 gün sürer.
- Yetişkinlerde ve çocuklarda görülebilir; özellikle yaşlılar ve bağışıklığı zayıf kişilerde daha ağır seyredebilir.
NOROVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Norovirüs belirtileri enfeksiyon bulaşından 1-2 gün sonra yaşanmaya başlanabilir. Sık görülen belirtiler:
- Sürekli mide bulantısı ve yoğun kusma
- İshal
- Karın ağrısı ve kasılma
- Halsizlik, iştahsızlık ve yorgunluk
- Hafif ateş ve baş ağrısı
Kusma ve ishal nedeniyle sıvı ve mineral kaybı gelişebilir. Çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olan kişilerde sıvı kaybı riskine dikkat edilmelidir.
NOROVİRÜS NASIL BULAŞIR?
Norovirüs bulaşıcılığı en yüksek virüslerden biridir. Çok küçük partiküller bile enfeksiyon oluşturabilir.
Bulaşma yolları:
- Virüs bulaşmış yüzeye dokunduktan sonra ellerin ağız, burun ve göze teması
- Kontamine yiyecek ve içeceklerin tüketimi
- Enfekte kişiyle yakın temas
- Hastanın kusması sırasında ortaya çıkan damlacıkların solunması
Virüsten uzak durmak için alkol bazlı el antiseptikleri bazı durumlarda yeterli değildir; bu nedenle sabun ve suyla el yıkama en koruyucu yöntemdir.
HANGİ YİYECEK VE ORTAMLAR RİSKLİDİR?
Norovirüs özellikle gıdalar üzerinden bulaşabilir.
Riskli durumlar:
- Yıkanmadan tüketilen yeşil yapraklı sebzeler
- Kabuğu temizlenmeden yenilen meyveler
- Çiğ veya az pişmiş kabuklu deniz ürünleri
- Açık büfe, toplu servis veya yemek hazırlığında hijyen eksikliği
TEDAVİ YÖNTEMİ NEDİR?
Norovirüs için spesifik bir antiviral tedavi bulunmaz. Tedavi; sıvı ve elektrolit kaybını önlemeye yöneliktir. Bol sıvı tüketimi önemlidir ve özellikle suya ek olarak elektrolit içeren sıvılar tercih edilebilir.
İlk 24–48 saat içerisinde yağlı, baharatlı ve sindirimi zor gıdalardan uzak durulmalıdır. Beslenme sürecinde sindirimi kolay yiyecekler az ve sık porsiyonlar halinde tüketilebilir.
Semptomların ilerlediği veya sıvı kaybı bulgularının görüldüğü durumlarda tıbbi değerlendirme gereklidir.
Uzm. Dr. Füsun Topçugil,
“Norovirüsün yayılmasını önlemenin en etkili yolu el hijyenidir. Ellerinizi sabun ve suyla yıkamadan yüzünüze, ağzınıza veya yiyeceklere temas etmeyin. Belirtiler şiddetliyse, özellikle sıvı kaybı riski olan kişiler vakit kaybetmeden tıbbi destek almalıdır.” dedi.